Be real en de drang naar het perfecte plaatje

Bent u al ‘real’? Waren we net gewend aan Facebook, Instagram en Tiktok, is er alweer een nieuw sociaal medium dat hip and happening is. BeReal. Nou ja, nieuw… Het bestaat al twee jaar, maar sinds kort neemt de populariteit van de app ineens sterk toe. BeReal wil een antwoord zijn op het gekunstelde nep van met name Instagram. Instagram draait om het laten zien van leuke foto’s. Maar helaas verwarren veel mensen ‘leuke’ foto’s met ‘perfecte’ foto’s. Met alle Photoshop-trucage van dien.

BeReal laat letterlijk de andere kant zien. Wie via de app een selfie maakt (een foto van zichzelf), neemt automatisch ook een foto met de camera aan de achterzijde. Een soort backstagefoto die laat zien dat, terwijl je bv. een selfie schiet tijdens een fietstocht in de bergen, het uitkijkpunt vol ligt met fietsen van mensen die hetzelfde aan het doen zijn. Geinig. Ook nieuw aan BeReal is dat je alleen maar een foto kunt maken als de app het zegt. En dat is steeds op willekeurige momenten. Alle gebruikers hebben dan 2 minuten en lukt het niet om binnen de tijd een kiekje te nemen, dan staat er een grijs vlakje tussen je foto’s.

Foto: Screenshot Google Play

Het idee is dat alle gebruikers van elkaar zien waar ze zijn, wat ze aan het doen zijn en hoe ze er op dat moment uit zien. Het eerlijke verhaal dus. Zo ontdek je ‘wie je vrienden werkelijk zijn in hun dagelijks leven’, zie ik op de website van BeReal. Maar ik las ook ergens dat de app zijn doel voorbij schiet, omdat we ons helemaal niet op een oprechte en ongekunstelde manier willen laten zien. En dus schijnen mensen het posten van een foto regelmatig over te slaan omdat ze voor hun gevoel niets interessants aan het doen zijn.

Wat is dat toch met die druk om het perfecte plaatje te laten zien?

Ik las over burn-outs bij vloggers – dat zijn mensen die op YouTube babbelen over van alles en nog wat – omdat ze zichzelf steeds in allerlei bochten moeten wringen om maar weer fris en verrassend voor de dag te komen en hun (soms wel vele tienduizenden) volgers vast te houden. Het is een ware uitputtingsslag. Steeds moet alles kloppen, steeds moet alles spontaan ogen. In toenemende mate voelen ze dat ze bezig zijn zichzelf mis te lopen, dat ze ‘naast zichzelf leven’, zoals Pascal Mercier het zegt in ‘Het gewicht van de woorden’. Ze lopen tegen een muur aan.

Be Real, Paul Sableman (Flickr)

Ook offline

Nu lijkt het net alsof we alleen op social media proberen om ons leven zo zonnig mogelijk neer te zetten. Het perfecte plaatje presenteren we natuurlijk ook offline. Het is ook niet perse iets van de laatste jaren. Social media versterken de perfectiedrang alleen maar.

Psychiaters en psychologen als Dirk de Wachter en Damiaan Denys trekken aan de bel. Ze zien steeds meer mensen kapotgaan aan het leven, in hun streven om alles 110 procent goed te doen. Mensen kunnen nu eenmaal niet voorkomen dat er wel eens iets mis gaat. Want ja, tegenslagen zijn inherent aan het leven. ‘Durf te falen’, gebiedt daarom Elizabeth Day in haar boek ‘How to fail’. Ze maakt van goed mislukken een levenskunst. En ook dichter Stine Jensen moedigt ons aan: ‘Oefen in faalmoed.’

‘Perfect mislukken’

Filosoof Coen Simon ziet het allemaal met gefronste wenkbrauwen aan. Want nu moeten we weer minder hard werken, minder streven, minder perfect zijn. Wat De Wachter en Denys doen, vindt Simon, is de schuld opnieuw bij de patiënt leggen. Moet hij of zij maar niet zo hard werken of minder graag succes willen behalen. In feite, zo zegt hij, moeten we voortaan perfect gaan mislukken. En eigenlijk is dat de voortzetting van prestatiemaatschappij met andere middelen, zo meent Simon: schrijf over je mislukking en oogst likes, credits en smiley’s.

Wat is er eigenlijk mis met streven, met ambitie, werpt Simon op. Is niet veeleer het probleem dat we niet weten waarnaar we moeten streven? We zitten niet met prestatiedruk, maar met een zingevingscrisis, zegt de filosoof. Interessante gedachten.

Het is een cliché dat falen bij het leven hoort en dat we daarmee moeten leren omgaan. Maar stralen (in de zin van shinen) hoort evengoed bij het leven. We hebben het allemaal in ons om iets tot in de perfectie te leren beheersen.

Dirk De Wachter en Damiaan Denys roepen op tot overgave aan het onmaakbare en imperfecte leven. Coen Simon zegt juist weer: niks mis met perfectie. Wat is het nu? Misschien wel dit: falen is niet erg. Stralen ook niet. Stralen is de bedoeling. Maar we falen ook. Onafwendbaar. Ik zag een tegeltje op Facebook: “God uses people who fail – cause there aren’t any other kind around.” En zo is het. Abraham faalt, Jacob faalt, David faalt, de discipelen falen. Mensen falen. God doet het ermee, aldus het tegeltje. En de wereld draait door. Wat een geruststelling. Let’s be real.

Aries van Meeteren

Related posts

Comments are currently closed.

Top